W Polsce pracujące kobiety zarabiają średnio znacznie więcej niż mężczyźni w co najmniej dwóch grupach zawodowych, tzn. jako kierowniczki pracujące w branży hotelarsko-gastronomicznej, sprzedaży detalicznej i innych typach usług (20%) oraz w zawodach prawniczych, opiece społecznej oraz kulturze (14%). Jednak również w sektorach charakteryzujących się mniejszym naciskiem na pracę umysłową – jako robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie oraz w sektorze gospodarki odpadami – kobiety zarabiają średnio więcej niż mężczyźni o odpowiednio 8% i 1%.
Jednak największa luka płacowa istnieje w grupie zawodowej monterów, i wynosi 25% na korzyść mężczyzn. W przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, branży odzieżowej oraz innych zawodach rzemieślniczych i pokrewnych, jak również wśród pomocy biurowej luka płacowa wynosi 14% na korzyść mężczyzn.
Wysokość luk płacowych na polskim rynku pracy jest zatem zróżnicowana. Nie ma skrajnych wyników, a kobiety w wielu zawodach i branżach są, w porównaniu do innych krajów UE, stosunkowo dobrze wynagradzane.
Średniej krajowa, obliczona na podstawie danych Eurostatu z 2013 roku, wskazuje na stosunkowo niską lukę płacową w wysokości 6,4%. Ten wynik oznacza, iż w Polsce są cały czas grupy zawodowe, w których luka płacowa jest większa niż w danych zaprezentowanych w poniższej tabeli.
Skąd bierze się luka płacowa?
Luka płacowa jest definiowana jako nierówne wynagradzanie za pracę o jednakowej wartości, która są wykonywana przez osoby o tych samych umiejętnościach i kwalifikacjach. Ta różnica w wynagrodzeniach jest wynikiem postawy wobec podziału na płcie oraz związane z tym praktyki. Te postawy i praktyki wzmacniają istniejące nierówne możliwości rozwoju dla mężczyzn i kobiet, a także praktykę nieuzasadnionego wynagradzania w obrębie grup zawodowych i profesji. Należy zauważyć, że luki płacowe przedstawione poniżej odnoszą się tylko do analizowanych grup zawodowych.
Tabela 1. Luka płacowa w dużych grupach zawodowych w Polsce
Zawód | Mężczyzna | Kobieta | Razem | Luka płacowa |
Mediana wynagrodzeń brutto (€ na godzinę) | Mediana wynagrodzeń brutto (€ na godzinę) | Mediana wynagrodzeń brutto (€ na godzinę) | % Różnica | |
Kierownicy ds. administracyjnych i handlowych | 6.53 | 6.07 | 6.3 | 7% |
Kierownik w branży hotelarsko-gastronomicznej, sprzedaży detalicznej i innych typach usług | 3.86 | 4.62 | 4.24 | -20% |
Pracownicy zawodach prawniczych, opiece społecznej oraz kulturze | 4.33 | 4.93 | 4.63 | -14% |
Protokolanci | 3.27 | 3.07 | 3.17 | 6% |
Inni pracujący jako pomoc biurowa | 4.17 | 3.6 | 3.88 | 14% |
Wykwalifikowani pracownicy obsługi klienta z sektora rolniczego | 2.26 | 2.22 | 2.24 | 2% |
Przetwórstwo spożywcze, obróbka drewna, branża odzieżowa oraz inne zawody rzemieślnicze i pokrewne | 2.89 | 2.48 | 2.69 | 14% |
Monterzy | 3.85 | 2.88 | 3.37 | 25% |
Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie | 2.14 | 2.3 | 2.22 | -8% |
Pracujący w sektorze gospodarki odpadami oraz pracownicy niewykwalifikowani | 2.26 | 2.29 | 2.27 | -1% |
Źródło: EU SILC 2013 Dataset
Luka płacowa została obliczona poprzez porównanie median wynagrodzeń brutto kobiet i mężczyzn oraz podzielenie różnicy przez medianę wynagrodzeń mężczyzn. Dla każdej grupy zawodowej w tabeli zostało wybranych co najmniej 10 obserwacji zarówno dla respondentów płci męskiej jak i żeńskiej.
Czym jest projekt WITA poświęcony luce płacowej?
Dzięki innowacyjnemu Narzędziu Przeciw Luce Płacowej, Wita GPG (styczeń 2015 - grudzień 2016) ma na celu wnieść istotny wkład w zmniejszenie dużej i trwałej luki płacowej. Jest to możliwe dzięki wsparciu przez program Komisji Europejskiej Grant Działania na Rzecz Rozwoju (Progress Action Grant) nr. 4000004929. Jednym z działań jest porównanie wynagrodzeń mężczyzn i kobiet na poziomie grup zawodowych i publikowanie wyników na krajowych stronach internetowych Twojezarobki wszystkich 28 krajów członkowskich UE i Turcji, a także rozpowszechnianie tych informacji drogą prasową.
Więcej informacji o projekcie WITA
http://www.wageindicator.org/main/Wageindicatorfoundation/projects/wita-gpg
Więcej informacji o luce płacowej w Polsce na Twojezarobki.com
http://www.twojezarobki.com/main/wynagrodzenia/rownosc-wynagrodzenia